- - - - - - - - - - - - - - ผู้ให้การสนับสนุน- - - - - - - - - - - - - -

จากประสบการณ์ที่เคยผมโปรแกรมโดยใช้ Develop Tools มาหลายตัว (ไม่ขอเอ่ยชื่อนะครับเดี๋ยวจะหาว่าขี้โม้ อิอิ ) การเขียน โปรแกรมให้สั้น และกระชับที่สุด เป็นสิ่งจำเป็นอย่างมาก ทั้งนี้เพื่อให้ผู้พัฒนา โปรแกรมสามารถ อ่านทำความเข้าใจ กับคำสั่ง ได้ง่ายขึ้น เนื่องจากคำสั่งที่ต้องแยกแยะ หรือตีความมีน้อย ในบทความนี้ ผมจะแนะนำ การเขียนโปรแกรม โดยนำหลักการ Dynamic Cast มาประยุกต์ใช้ ดูกันที่ละตัวเลยนะครับ

จากรูปจะเห็นว่ามี Component วางอยู่บน Form ทั้งหมด 5 ตัว สมมติว่าผมต้องการให้ทุกตัวตอบรับ OnClickEvent ผมสามารถทำได้หลายๆ วิธีดังนี้

• กำหนดให้ทุกตัวเรียกใช้ OnClickEvent แยกคนละตัว
• ให้ทุกเรียกใช้ OnClickEvent ของตัวใดตัวนึง ซึ่งหมายความว่าให้มีการเรียกใช้ฟังก์ชั่นเพียงตัวเดียวทำให้ประหยัดเนื้อที่หน่วยความไปได้เยอะ
• ดักจับ Message โดยประยุกต์ใช้ static function มาตรฐาน เช่น WinMain, UMSpecialMessage, WindowProc ฯลฯ คอยดักจับ Message แล้ว Broadcast คำสั่งส่งไปให้ Component อีกทีนึง ฟังก์ชั่นที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ความจริงมีอยู่หลายตัวครับ แต่ส่วนใหญ่จะถูกซ่อนเอา ถ้าต้องการใช้ก็ต้องไป Declare เอง เอาไว้โอกาสหน้าผมจะเขียนเป็นบทความให้อ่านกันนะครับ
• ประยุกต์ใช้วิธีการต่าง ๆ ที่กล่าวมาโดยใช้หลักการ Dynamic Cast ที่ต้องแยกเป็นอีกหัวข้อเพราะว่าบางทีคุณอาจจะอ้างถึงตัวแปรหรือ Component นั้นโดยตรงก็ได้
• ฯลฯ

ในบทความนี้เรามาพูดถึง Dynamic Cast กันนะครับ ใน Project ด้านบนที่ Main Form ของเรา สมมติคุณกำหนดให้ Component ทุกตัวยกเว้นคอมโพเน้นท์ Label1 มีการเรียกใช้ OnClickEvent ตัวเดียวกันในที่นี้คือ Button1Click โดยใน Button1Click เป็นคำสั่งให้แสดงชื่อ Component ที่ถูก Click ให้เขียนคำสั่งดังนี้

?

void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
if(dynamic_cast< TButton * >(Sender))
{
Label1->Caption =
"คุณเลือก" + dynamic_cast< TButton * >(Sender)->Name;
}
else if(dynamic_cast< TButton * >(Sender))
{
Label1->Caption = "คุณเลือก" + dynamic_cast< TEdit * >(Sender)->Name;
}
}

?

จากตัวอย่างข้างบนผมใช้คำสงวนหรือเรียกว่า C++-Specific Keywords อย่าเข้าใจว่าตัวนี้เป็น Function นะครับ (โดยเนื้อแท้มันก็คือฟังก์ชั่นนั่นแหละครับ) พวกนี้เป็นคำสงวนที่มีอยู่ใน C++ เวลาเราเขียนโปรแกรม ห้ามตั้งชื่อ โดยใช้ชื่อคำสงวน เหล่านี้ คำสงวนเหล่าได้แก่ if ? else, switch .. case, int , void , __fastcall ฯ ดังนั้น dynamic_cast จึงเป็น คำสงวน หรือ keyword นั่นเอง

ในตัวอย่างข้างบน เราใช้คำสงวน dynamic_cast เพื่อตรวจตรวจว่า Sender ในที่นี้คือ TObject * ว่าเป็น TButton * หรือไม่ ถ้าใช่ก็ให้เข้ามาค่าที่ส่งกลับมาจะไม่ใช่ค่า NULL ดูตามคำสั่งข้างล่างในคำสั่ง if(dynamic_cast< TButton * >(Sender)) นะครับ จากนั้นถ้าเป็นไปตามเงื่อนไขก็ให้ Label1 แสดงชื่อ Component ที่ถูกเลือกนั้น

if(dynamic_cast< TButton * >(Sender))
{
Label1->Caption =
"คุณเลือก" + dynamic_cast< TButton * >(Sender)->Name;
}

จากตัวอย่างที่ผ่านมาคุณอาจจะสงสัยว่าถ้า if(dynamic_cast< TButton * >(Sender)) ตรวจสอบค่าว่าถ้าไม่ใช่ค่า NULL แสดงว่ามีการเลือก TObject แล้วทำการ cast อัตโนมัติตามนี้เลยได้มั้ย

void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
Label1->Caption =
"คุณเลือก" + dynamic_cast< TButton * >(Sender)->Name;
}

void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
if( Sender == Button1 || Sender == Button2 || Sender == Button3 )
{
Label1->Caption =
"คุณเลือก" + dynamic_cast< TButton * >(Sender)->Name;
}else if( Sender == Edit1)
{
Label1->Caption = "คุณเลือก " + dynamic_cast < TEdit * >(Sender)->Name;
}
}

จากตัวอย่างใช้การตรวจสอบ Handle ของ Sender ว่ามีค่าเท่ากับ Object ที่เราต้องการหรือไม่ในที่นี้คือ if( Sender == Button1 || Sender == Button2 || Sender == Button3 ) และ else if( Sender == Edit1) ถ้าใช่ให้ทำคำสั่งที่เราระบุ ในตัวอย่างนี้เรายังใช้คำสงวนอยู่นะครับ มาดูตัวอย่างอีกตัวนึงนะครับ

void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
if(((TButton *)(Sender)))
{
Label1->Caption = "คุณเลือก" + ((TButton *)(Sender))->Name;
}
}

จากตัวอย่างข้างบนจะเห็นว่าผมทำการตรวจสอบก่อนว่า Sender ไม่ใช่ค่า NULL จากนั้นถ้าใช่ ให้ Label1 แสดงชื่อ Name ของ Object ที่ถูก Click โดยการใช้ Cast โดยการระบุชื่อ Object โดยตรงในที่นี้ก็คือคำสั่ง ((TButton *)(Sender)) จากตัวอย่างผู้อ่านอาจจะสงสัยว่าทำไมผมไม่ตรวจสอบก่อนว่า Object ที่ถูก Click เป็น TButton หรือ TEdit ด้วยหละ คำตอบก็คือในที่นี้ Name Property หรือ ชื่อของ Object ที่เราใช้มันใช้หลักการของ Virtual Function ครับ
การใช้คำสั่ง ((TButton *)(Sender))->Name เป็นการอ้างถึง Property ชื่อ Name การเรียกใช้งานคำสั่ง นี้คุณต้องแน่ใจว่า Object ที่คุณเรียกใช้มี Property ชื่อว่า Name อยู่ด้วยนะครับ มิเช่นนั้นจะเกิดข้อผิดพลาดขึ้นได้ครับ จากตัวอย่างข้างบน ผมสามารถแก้ไขได้ดังนี้ครับ ออกจะยาวนิดนึง

if(((TButton *)(Sender)))
{
if( Sender->ClassNameIs("TButton"))
Label1->Caption = "คุณเลือก" + ((TButton *)(Sender))->Name;
else if( Sender->ClassNameIs("TEdit"))
Label1->Caption = "คุณเลือก" + ((TEdit *)(Sender))->Name;
}

หรือจะใช้คำสั่งดังนี้ก็ได้

if(((TButton *)(Sender)))
{
if(Sender->ClassNameIs(Button1->ClassName()))
Label1->Caption = "คุณเลือก" + ((TButton *)(Sender))->Name;
else if(Sender->ClassNameIs(Edit1->ClassName()))
Label1->Caption = "คุณเลือก" + ((TEdit *)(Sender))->Name;
}

- - - - - - - - - - - - - - ผู้ให้การสนับสนุน- - - - - - - - - - - - - -